CHẾ ĐỘ ĂN CHO NGƯỜI BỊ SUY THẬN - TASHI

Một chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người suy thận sẽ giúp bảo tồn chức năng thận. Qua đó hạn chế các biến chứng của suy thận. Hơn nữa, nó còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh, làm chậm quá trình đến suy thận mạn giai đoạn cuối.

Suy dinh dưỡng ở người bị suy thận

Theo một nghiên cứu cho biết, 40% người mắc suy thận bị suy dinh dưỡng. Nguyên nhân chủ yếu là do ăn vào không đủ. Họ bị chán ăn, nôn ói, cùng với chế độ ăn kiêng khem, hạn chế quá nhiều protein… Một số nguyên nhân khác là  rối loạn chuyển hóa, nhiễm độc urê, hội chứng viêm, rối loạn hormone như tăng cortisol, giảm hoạt tính insulin, giảm erythropoietin, các bệnh về tiêu hóa cũng là nguyên nhân gây suy dinh dưỡng.

Quy tắc xây dựng thực đơn

- Giàu năng lượng (35 - 40 kcalo/kg/ngày);

- Ít protein (0,6 - 0,8g/kg/ngày);

- Đủ vitamin, yếu tố vi lượng;

- Đảm bảo cân bằng nước, muối, ít toan, giàu canxi, ít phosphat.

Nhu cầu dinh dưỡng cho những người suy thận nhưng chưa chạy thận (35-45kcal/kg/ngày)

Chất đạm: Nhu cầu về chất đạm còn tùy thuộc vào mức độ của người bị suy thận, trung bình khoảng 0,8g/kg/ngày.

Giảm đạm trong khẩu phần ăn sẽ góp phần giảm ứ đọng các sản phẩm thải  trong cơ thể. Hạn chế biến chứng tăng urê máu, đồng thời làm chậm tiến triển đến suy thận mạn giai đoạn cuối.

Có thể bổ sung keto/aminoacid theo chỉ định của bác sĩ nếu khẩu phần ăn quá thấp chất đạm hoặc không đủ chất đạm có giá trị sinh học cao.

Chất béo: < 30% tổng năng lượng khẩu phần.

Chất bột đường:  55-60% tổng năng lượng khẩu phần. Nên dùng đường phức, giàu xơ, thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp cho người bị tiểu đường.

Các vitamin và khoáng chất:

- Canxi (900-1.200mg/ngày);

- Phốt pho (300 - 600mg/ngày);

- Natri: 1.000-2.000mg/ngày (tương đương 2,5-5g muối ăn NaCl/ngày) tùy theo mức độ phù và tăng huyết áp;

- Kali: 2.000-3.000 mg/ngày, hạn chế dưới 1000mg khi có tăng kali máu, phù và tiểu ít;

- Sắt: Cần bổ sung khi chế độ ăn giảm đạm nhiều hay bệnh nhân ăn chay;

- Bổ sung vitamin tan trong nước như vitamin nhóm B (B1, B2), đặc biệt vitamin C. Không khuyên bổ sung vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K), trừ khi bệnh nhân có biểu hiện của cường phó giáp hay loạn dưỡng xương, nên bổ sung vitamin D3.

Người bị suy thận nên ăn gì?

Nên ăn những thức ăn như gạo xay trắng, bột sắn dây, miến, khoai lang, khoai sọ, bún, hủ tíu, phở,… vì đây là những chất bột ít đạm.

Nếu bị suy thận kèm tiểu đường nên chọn thực phẩm có chỉ số đường thấp như khoai sọ, bún, bánh canh, bánh cuốn,…

Chú ý các loại thực phẩm đạm có giá trị sinh học cao như thịt, cá, sữa, trứng. Nếu bị kèm rối loạn mỡ máu, bệnh nhân chỉ nên ăn 3 quả trứng/tuần, ăn cách ngày; ăn thịt bò 1-2 lần/tuần; ăn cá biển 2 lần/tuần. Không nên chọn các loại sữa nhiều đường. Bệnh nhân suy thận chưa chạy thận nhân tạo nên chọn dầu thực vật như dầu mè, đậu nành, ôliu,… mỡ cá để bổ sung chất béo.

Ở giai đoạn suy thận còn nhẹ có thể ăn đa dạng rau, trái cây có màu xanh, màu đỏ, màu vàng, tím. Nếu bị kèm tiểu đường nên chọn trái cây có chỉ số đường huyết thấp, trung bình như táo tây, cam, quýt, bưởi… với số lượng tùy mức kali máu.