Những lưu ý về chế độ ăn của người bị tiểu đường

1. Những quan điểm sai lầm về chế độ ăn của người bị đái tháo đường

Hiện nay nhiều người truyền tai nhau những quan điểm sai lầm về chế độ ăn cho người đái tháo đường:

• Người bị đái tháo đường không ăn cơm, chỉ nên ăn miến dong: Đây là quan điểm hoàn toàn không chính xác. Bởi vì miến dong và cơm đều là 2 loại thực phẩm thuộc nhóm cung cấp chất đường bột, trong đó chỉ số đường huyết của miến dong là 95 cao hơn gạo trắng là 83.
• Người bị tiểu đường cần dừng ăn tinh bột: Điều này cũng là một quan niệm không chính xác. Chế độ ăn đái tháo đường không nên dừng ăn tinh bột. Mà cần cân đối lượng tinh bột trong ngày để cung cấp từ 45 - 55% năng lượng cho cơ thể.
• Bệnh nhân đái tháo đường có thể thay cơm bằng mì tôm: Đây cũng là quan điểm không đúng. Vì mì tôm cũng là thực phẩm chứa nhiều tinh bột. Vì vậy bệnh nhân đái tháo đường cần giảm tiêu thụ mì tôm. Khi ăn mì tôm cần cho thêm khoảng 150g rau xanh (rau cải, giá đỗ, rau cải cúc,...) và thêm 3 con tôm hoặc 30g thịt bò để cân đối các chất dinh dưỡng và hạ chỉ số đường huyết thấp hơn so với việc chỉ ăn mì tôm không.

Vậy chế độ ăn cho người bị tiểu đường như thế nào mới là đúng?

2. Chế độ ăn cho người bị đái tháo đường

Hiện nay đái tháo đường đang là một trong ba bệnh song hành với tuổi già, đó chính là: Bệnh tim mạch, ung thư và đái tháo đường. Ngoài việc dùng thuốc để kiểm soát glucose máu thì chế độ ăn uống hợp lý góp phần rất quan trọng:

Giúp  duy trì sức khỏe cho người bệnh, tránh bị thiếu dinh dưỡng do ăn uống quá kiêm khem. Thực tế thì có nhiều bệnh nhân khi bị tiểu đường thường rất sợ ăn, kiêng khem nhiều thứ và không dám ăn nhiều loại thực phẩm. Lâu dài dẫn đến làm cho cơ thể thiếu các chất dinh dưỡng và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.

Tránh lượng đường huyết tăng quá mức do không biết chọn thực phẩm. Ăn ít cơm nhưng lại ăn nhiều miến, hoặc ăn quá nhiều khoai củ. Tất cả những điều đó là do thiếu kiến thức về dinh dưỡng của từng loại thực phẩm gây nên. Vì không được tư vấn chế độ ăn hợp lý làm ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả điều trị.

Giúp hạn chế việc dùng thuốc: Khi người bệnh có chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp làm glucose trong máy không bị tăng thêm và hạn chế phải dùng thêm thuốc hoặc không phải dùng thuốc nếu chưa có đái tháo đường lâm sàng.

Hạn chế được các biến chứng: Chế độ ăn hạn chế glucose sẽ góp phần làm hạn chế các biến chứng của tiểu đường.

Nguyên tắc dinh dưỡng để điều trị tiểu đường:

•  Đủ chất đạm, béo, bột, vitamin và các chất khoáng, đủ nước.
•  Không làm tăng đường máu nhiều sau ăn.
•  Không làm hạ đường máu lúc xa bữa ăn.
•  Duy trì được hoạt động thể lực bình thường hàng ngày.
•  Duy trì được cân nặng lý tưởng.
•  Không làm tăng các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, tổn thương thận...
•  Phù hợp với thói quen ăn uống (food habit) của bệnh nhân.

Chế độ ăn của người bị tiểu đường cần chú ý những điểm sau:

• Nên chia khẩu phần ăn trong ngày của người tiểu đường thành nhiều bữa nhỏ, ngoài 3 bữa sáng - trưa - tối, người bệnh nên có thêm các bữa phụ vào giữa buổi sáng và trưa, giữa buổi trưa và buổi tối, trước khi đi ngủ. Việc chia nhỏ bữa ăn sẽ giúp ổn định đường huyết, không làm đường huyết tăng cao sau khi ăn và không bị hạ thấp khi đói.
• Người bị tiểu đường nên chọn các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như là gạo lứt, khoai củ (nhưng không ăn khoai nướng), rau xanh và các loại hoa quả ít ngọt như: ổi, thanh long, bưởi, táo, cam gọt vỏ không vắt nước uống.
• Trong chế độ ăn nên hạn chế các loại thực phẩm có chứa nhiều đường như bánh kẹo, sữa có đường, nước ngọt, các loại hoa quả ngọt như: chuối, nhãn, xoài, mít, na,...
• Khi chế biến không nên cắt, thái thực phẩm quá nhỏ, không nên nấu, ninh thực phẩm quá nhừ. Bởi vì khi làm như vậy thực phẩm sẽ nhanh chóng được tiêu hóa, hấp thụ làm tăng đường huyết nhanh sau khi ăn và hạ đường huyết khi đói, khi cách xa bữa ăn.
• Bệnh nhân đái tháo đường cần điều chỉnh chế độ ăn sao cho cân nặng không nhỏ hơn chiều cao bình phương x 20 và không lớn hơn chiều cao bình phương x 22. Cần theo dõi cân nặng để có thể điều chỉnh chế độ ăn cho phù hợp.
• Trong chế độ ăn vẫn cần phải cung cấp đầy đủ các chất như chất đạm, chất bột đường, chất béo, các vitamin và khoáng chất để đảm bảo đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể.