NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ - LỜI GIẢI CHO BÀI TOÁN SỨC KHỎE CON NGƯỜI VÀ MÔI TRƯỜNG

Nhà báo thành công trên con đường khoa học

Sau gần 20 năm theo nghiệp báo chí với bút danh Hồng Chuyền, biệt danh Hồng Chuyền biển đảo, ông Nguyễn Văn Cường đã rời xa cây bút của mình để đến với một lĩnh vực hoàn toàn mới: Nông nghiệp hữu cơ. Hiện ông đang đảm nhiệm vị trí là Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Ứng dụng nông nghiệp hữu cơ (Đơn vị trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam), có địa chỉ tại số nhà 26, ngõ 134, đường Hòa Bình, phường Yên Nghĩa, Quận Hà Đông, Hà Nội.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Cường không giấu được xúc động khi nhớ về khoảnh khắc làm nên bước ngoặt của cuộc đời - ngày 10/5/2017. Đó là ngày nhà báo Nguyễn Văn Cường đã đưa ra một trong những quyết định lớn lao của cả báo cuộc đời mình: Rời xa nghề báo, sau gần 20 năm lao động và cống hiến hết mình để đến với nông nghiệp hữu cơ. Qua những lần đi thực tế về lĩnh vực nông nghiệp, ông Nguyễn Văn Cường đã nhận ra một thực trạng, việc lạm dụng hóa chất ở nước ta đang xảy ra khá nhiều. “Khi nhà tôi vẫn còn ở xu rực quận Ba Đình, Hà Nội, sự tiếp xúc với thực phẩm hằng ngày của tôi chỉ đơn giản là ra chợ mua về chứ không hề biết nguồn gốc của những thứ ấy đến từ đâu và những người buôn bán đã xử lý như thế nào. Chỉ khi chuyển nhà xuống khu vực bãi bồi của sông Đáy, Hà Đông thì tôi mới nhận ra được sự  khác nhau đến từ nguồn thực phẩm mà tôi ăn hằng ngày so với thực phẩm trước kia trong nội thành Hà Nội" - ông Cường chia sẻ. Nhưng cũng chính ở đấy, ông đã phải giật mình khi nhìn sau thấy cách thức người nông dân trồng hết rau. Có những khu vườn trồng rau được cắm biển “Rau an toàn” nhưng những bãi cỏ xung quanh lại bị cháy xém bởi thuốc diệt cỏ vương vãi từ chính những bình thuốc sâu trên lưng người nông dân vẫn ngày ngày phun xuống vườn rau của họ.

Sau khi thắc mắc điều đó với ơn những người dân trồng rau thì họ trả lời: “Chúng tôi không hề muốn phun thuốc trừ sâu, nhưng nếu không phun thuốc thì mang rau ra chợ chúng tôi sẽ hà không bán được , tư thương sẽ chê và ép giá. Lúc đó chúng tôi sẽ không có tiền để nuôi con? Câu trả lời thật thà của người nông dân đã khiến ông day dứt rất nhiều.

Chính lúc đó nhà báo Nguyễn Văn Cường đã quyết định mình không thể chỉ nói, viết hay phản ánh bằng những bài báo được nữa mà phải bắt tay vào hành động cụ thể. Phải đi tìm những giải pháp thay thế để nông nghiệp phát triển theo hướng bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, hãy bắt đầu từ dược liệu

Đó là khẳng định của ông Nguyễn Văn Cường tại nhiều hội thảo, trả lời báo chí. Ông Cường cho biết: Nông nghiệp hữu cơ muốn phát huy được hãy bắt đầu từ dược liệu. Bởi phát triển nông nghiệp hữu cơ từ dược liệu là tạo mục tiêu kép vừa bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn gen bản địa đồng thời cũng trực tiếp vì sức khỏe con người"

Nghĩ là làm, ông cùng các cộng sự tìm tòi các loại dược liệu quý. Nhận thấy đông trùng hạ thảo có thể áp dụng nguyên lý nông nghiệp hữu cơ để nuôi cấy được, ông đã cho thành lập Trung tâm Nghiên cứu Đông trùng hạ thảo và dược liệu quý để nghiên cứu sâu về loại dược liệu này.

Trong lúc ông Cường mày mò và tìm được kho tư liệu về Đông trùng Hạ thảo nuôi cấy - Cordyceps Militaris, điều khiến ông rất bất ngờ, bằng kết quả nghiên cứu khoa học, các nhà khoa học đã có thể đưa sản phẩm quý hiếm chỉ có trong tự nhiên như Đông trùng Hạ thảo về nhân cây trong phòng thí nghiệm. Và càng bất ngờ hơn, hàm lượng chất có tác dụng như Adenosine và Cordycepin có trong Đông trùng Hạ thảo nuôi cấy cao hơn hẳn loại Đông trùng Hạ thảo có trong tự nhiên. Tính đến nay, nếu tìm từ khóa Cordyceps Militaris thì có tới hơn 2.000 đề tài khoa học các loại, đa phần chứng minh các tác dụng toàn diện của dược liệu này, từ phòng chống ung thư, điều hòa đường huyết, huyết áp, giảm tác hại của viêm gan B, tiểu đường, HIV... đến chống mệt mỏi, kháng virus.. .

Về lý thuyết là vậy, nhưng nuôi trông thế nào để đảm bảo chất lượng cao nhất và cân bằng dưỡng chất trong Đông trùng Hạ thảo là những câu hỏi nhà ông Cường đặt ra, ngay khi bắt tay làm việc.

Khởi đầu mọi việc chưa bao giờ là dễ dàng, ông Nguyễn Văn Cường cùng các nhà nghiên cứu, các thành viên dự án đã nuôi cấy thử nghiệm rất nhiều giống Đông trùng Hạ thảo khác nhau trên thị trường cho ra những kết quả khác nhau. Trải qua nhiều thí nghiệm là thất bại, cuối cùng thành công cũng đã mỉm cười với những con người không ngại khó khăn, gian khổ. Ông và nhóm các nhà khoa học đã chọn được giống nấm Đông trùng Hạ thảo có nguồn gốc Hàn Quốc và Nhật Bản được có khả năng ứng dụng cao nhất với hàm lượng Cordycepin cao. Mang tinh thần nông nghiệp hữu cơ, dù nuôi trong điều kiện "mô phỏng", phòng thời thí nghiệm, nhóm các nhà khoa học mong muốn nuôi theo phương pháp gần gũi với tự nhiên nhất. Cũng từ đây, thương hiệu Đông trùng hạ thảo Tashi ra đời.

Nhiều người thắc mắc không hiểu vì sao lại lấy tên là Tashi, ông Nguyễn Văn Cường cho biết: Đông trùng Hạ thảo có nguồn gốc từ Tây Tạng, mà Tashi theo tiếng Tây Tạng có nghĩa là sự may mắn, hạnh phúc. Không chỉ muốn mang đến cho người dùng sản phẩm uy tín và chất lượng, Viện nghiên cứu và Ứng dụng nông nghiệp hữu cơ còn mong muốn may mắn, hạnh phúc sẽ đến với mọi người.

Đông trùng Hạ thảo là sự kết hợp có một không hai trong thế giới tự nhiên, sự kết hợp kì lạ giữa loài sâu và loài nấm. Đông trùng Hạ thảo là một trong những điều tuyệt vời nhất mà mẹ thiên nhiên đem lại cho chúng ta. Và Đông trùng Hạ thảo Tashi cũng là một trong những điều tuyệt vời mà Viện Nghiên cứu và Ứng dụng nông nghiệp hữu cơ muốn gửi gắm đến tất cả mọi người” - ông Cường nói thêm.

Trong thời gian ngắn, với kinh 9 nghiệm của mình, ông Nguyễn Văn Cường đã đưa Đông trùng Hạ thảo Tashi chinh phục được khá nhiều khách khó tính với vai trò là một món ăn có lợi cho sức khỏe.

Bên cạnh phát triển sản phẩm Đông trùng Hạ thảo Tashi, Viện Nghiên cứu và ứng dụng nông nghiệp và ông Cường vẫn đang thực hiện dự án Thử nghiệm hệ sinh thái hữu cơ tại Quần đảo Trường Sa, đồng thời luôn cố gắng không ngừng nghỉ để hỗ trợ, tư vấn cho các trang trại theo hướng tiệm cận nông nghiệp hữu cơ, sản xuất bền vững, bảo vệ môi trường.

Hiện nay ông Cường đang chủ trì nghiên cứu các biện pháp nuôi đông trùng hạ thảo sao cho hàm lượng dược chất cao nhất. Con đường khoa học luôn mở ra những chân trời mới cho những con người không ngừng khát kết khao sáng tạo...

  Tác giả

Ngọc Diệp